ปวดรองช้ำ ทำกายภาพบำบัดได้ไหม
เวชศาสตร์ฟื้นฟู • รองช้ำ (Plantar Fasciitis)

รองช้ำ (Plantar Fasciitis)
ปวดส้นเท้าตั้งแต่ตื่น รู้ให้ทัน รักษาได้

“รองช้ำ” คือการระคาย–อักเสบของพังผืดใต้ฝ่าเท้าเมื่อถูกดึงซ้ำ ๆ ทำให้เจ็บจี๊ดบริเวณส้นเท้า โดยเฉพาะก้าวแรกหลังตื่นหรือหลังนั่งนาน ปรับพฤติกรรมร่วมกับกายภาพบำบัดอย่างถูกวิธี มักดีขึ้นได้โดยไม่ต้องผ่าตัด

รองช้ำคืออะไร

พังผืดใต้ฝ่าเท้า (plantar fascia) เป็นแถบเส้นเอ็นที่พยุงอุ้งเท้าและรับแรงทุกก้าว เมื่อถูกดึงซ้ำ ๆ นาน ๆ จะเกิดจุลอักเสบตรงจุดเกาะใกล้ส้นเท้า ทำให้เจ็บเฉียบพลันเมื่อเริ่มลงน้ำหนัก โดยเฉพาะก้าวแรกตอนเช้าหรือหลังนั่งนาน

อาการที่พบบ่อย

  • ปวดส้นเท้าด้านใน/ใต้ฝ่าเท้า เจ็บมากในก้าวแรกตอนเช้าหรือหลังนั่งนาน
  • เจ็บเพิ่มเมื่อยืน/เดินนาน เดินบนพื้นแข็ง
  • คลำกดส้นเท้าแล้วสะดุ้งเจ็บ ตึงน่องร่วมด้วย

การวินิจฉัย

  • ซักประวัติการใช้งานและอาการ
  • ตรวจตำแหน่งกดเจ็บ ความยืดหยุ่นเอ็นร้อยหวาย–พังผืด ท่าเดิน–การลงน้ำหนัก
  • ประเมินรองเท้าและรูปเท้า

อาจพิจารณา X-ray/อัลตราซาวนด์เมื่อสงสัยโรคอื่น เช่น กระดูกล้า เอ็นร้อยหวายอักเสบ หรือภาวะกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อเท้า

การรักษาแบบไม่ผ่าตัด

  • กายภาพบำบัดเฉพาะจุด: ยืดและคลายพังผืด–เอ็นร้อยหวาย ลดแรงดึงส้น
  • แบบฝึกเฉพาะบุคคล: เสริมแรงน่อง กล้ามเนื้อเท้า–สะโพก เพื่อพยุงอุ้งเท้า
  • เทคนิคเสริม: Shock Wave (ESWT) ในเคสเรื้อรัง, เลเซอร์เฉพาะจุด, เทปพยุง (ตามข้อบ่งชี้)

ปรับพฤติกรรม

  • ลดกิจกรรมแรงกระแทกช่วงแรก แล้วเพิ่มทีละน้อย (ไม่เกิน ~10% ต่อสัปดาห์)
  • จัดตารางพัก–สลับกิจกรรม ให้พังผืดมีเวลาฟื้นตัว

ได้ผลอะไรบ้าง (เมื่อรักษาอย่างต่อเนื่อง)

  • อาการปวดลดลงชัด ภายในราว 2–6 สัปดาห์ในหลายราย
  • ก้าวแรกตอนเช้าเจ็บน้อยลง เดิน–ยืนได้นานขึ้น
  • ความยืดหยุ่นน่อง–พังผืดดีขึ้น ลดโอกาสเจ็บซ้ำ
  • ควบคุมการลงน้ำหนักได้มั่นคงขึ้น กลับไปทำงาน/ออกกำลังกายได้ปลอดภัย

ผลลัพธ์ขึ้นกับอายุ พฤติกรรมการใช้งาน น้ำหนักตัว และโรคร่วม

โรคที่คล้ายกัน

  • เอ็นร้อยหวายอักเสบ — เจ็บด้านหลังส้นเท้า
  • กระดูกส้นเท้าล้า/ร้าวจากใช้งาน — เจ็บเฉพาะจุดมากขึ้นเวลาเคาะ/ลงส้น
  • ภาวะกดทับเส้นประสาทบริเวณข้อเท้า (tarsal tunnel) — เจ็บแสบ/ชาร่วม

ขอคำปรึกษา/นัดประเมินอาการรองช้ำ


ข้อมูลนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อการให้ความรู้เบื้องต้นเท่านั้น โปรดปรึกษาแพทย์/นักกายภาพบำบัดก่อนเริ่มการรักษาหรือออกกำลังกาย หากมีอาการปวดรุนแรง บวมแดงร้อน มีไข้ อ่อนแรง ชา หรือสงสัยกระดูกล้า/ร้าว ควรพบแพทย์โดยเร็ว

ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ (ไม่มีค่าใช้จ่าย)

สาขาลาดพร้าว 71

สาขาสุขุมวิท 107

สาขาพัทยา

สาขาราชพฤกษ์

โปรโมชั่นดูแลผู้สูงอายุและฟื้นฟูผู้ป่วย

สำหรับโรคหลอดเลือดสมองหรือหลังผ่าตัด มีทั้งที่ศูนย์และทำที่บ้าน

อ่านต่อ

โปรโมชัน เวชศาสตร์ฟื้นฟูและกายภาพบำบัด

เวชศาสตร์ฟื้นฟู กายภาพบำบัด และกิจกรรมบำบัดครบวงจร

อ่านต่อ

โปรโมชัน คลินิกเวชศาสตร์ชะลอวัย

คืนความอ่อนเยาว์ ดูแลผิวพรรณ พร้อมดริปวิตามินเสริมสมดุล

อ่านต่อ
```

โปรโมชั่น คลินิก เวชศาตร์ฟื้นฟู กายภาพบำบัด อื่นๆ

KIN Rehab